Βγάζουν λάθος τον Αϊνστάιν! Ιταλοί επιστήμονες σε συνεργασία με το CERN διαπίστωσαν ότι τα νετρίνα κινούνται γρηγορότερα από το φως

Ρωγμές στη θεωρία της ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν και κατ' επέκταση στο οικοδόμημα της σύγχρονης φυσικής θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα αποτελέσματα ενός πειράματος από ευρωπαίους επιστήμονες που διαπίστωσαν ότι υπάρχουν σωματίδια που ταξιδεύουν γρηγορότερα από το φως.

Οι μετρήσεις που πρέπει τώρα να επαληθευτούν από αντίστοιχα πειράματα έγιναν σε ένα από τα μεγαλύτερα εργαστήρια φυσικής στον κόσμο, το λεγόμενο OPERA, που βρίσκεται κάτω από τα βουνά της Κεντρικής Ιταλίας.

Εκεί, στην περιοχή του Γραν Σάσο που βρίσκεται σε ευθεία γραμμή 730 χιλιόμετρα μακριά από τη Γενεύη και το CERN, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα υποατομικά σωματίδια νετρίνα, η φύση των οποίων δεν έχει πλήρως κατανοηθεί, κινούνταν με ταχύτητα λίγο μεγαλύτερη από εκείνη του φωτός. Τα νετρίνα αποστέλλονταν μέσω δεσμών υψηλής ενέργειας από το CERN στο εργαστήριο της Ιταλίας, υπογείως, στο πλαίσιο ενός πειράματος για τη μελέτη του φαινομένου της ταλάντωσης αυτών των σωματιδίων.

Θεωρητικά, για να φθάσουν τα νετρίνα από το υπερ-σύγχροτρο πρωτονίων του CERN στους ηλεκτρονικούς ανιχνευτές του ιταλικού εργαστηρίου θα χρειάζονταν 2,4 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου.

Ομως, στη διάρκεια των τριών τελευταίων χρόνων που επαναλαμβανόταν το πείραμα και αφού από τη… γραμμή τερματισμού είχαν περάσει περί τα 15.000 νετρίνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα αινιγματικά σωματίδια ολοκλήρωναν το αστραπιαίο ταξίδι τους 60 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου γρηγορότερα, με μια απόκλιση της τάξης των 10 δισεκατομμυριοστών του δευτερολέπτου.

Το αποτέλεσμα των μετρήσεων προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους επιστήμονες στο Σαν Γκράσο και παρά το γεγονός ότι τα πειράματα διενεργήθηκαν αρκετές φορές, οι ίδιοι εμφανίζονταν αρκετά συγκρατημένοι. Θα πρέπει και άλλα εργαστήρια στον κόσμο να επαληθεύσουν το πείραμα και να καταλήξουν στο ίδιο συμπέρασμα ώστε να αποδειχτεί ότι πράγματι υπάρχουν στο σύμπαν σωματίδια που ταξιδεύουν γρηγορότερα από το φως.

«Είμαστε συγκλονισμένοι από τα αποτελέσματα του πειράματος, όμως ένα επιστημονικό αποτέλεσμα δεν μπορεί ν' αποτελεί ανακάλυψη παρά μόνο αφότου επαληθευτεί και από άλλους ειδικούς», ανέφερε ο δρ Αντόνιο Ερεντιτάτο, που είναι συντονιστής του προγράμματος στο εργαστήριο OPERA.

Και πρόσθεσε πως «όταν έχεις στα χέρια σου ένα τέτοιο αποτέλεσμα, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι δεν έχεις κάνει το παραμικρό λάθος. Επί μήνες ελέγχαμε εξονυχιστικά τα αποτελέσματά μας και δεν στάθηκε δυνατό να εντοπίσουμε κάποιο λάθος».

Στο ιταλικό εργαστήριο, τα νετρίνα που αποστέλλονταν από το CERN καταγράφονταν σε έναν μεγάλο ανιχνευτή που ζυγίζει 1.300 τόνους. Ο Σουμπίρ Σαρκάρ που είναι ειδικός στη Σωματιδιακή Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανέφερε στην εφημερίδα «Guardian» ότι «αν αποδειχτούν πραγματικά τα αποτελέσματα, θα πρόκειται για ένα πολύ, μα παρά πολύ σοβαρό γεγονός».

Ο ίδιος εξηγεί ότι η σταθερότητα της ταχύτητας του φωτός σηματοδοτεί την κατανόησή μας για τον χώρο, τον χρόνο και την αιτιότητα. Η αιτιότητα σημαίνει ότι μία αιτία προηγείται του αποτελέσματος και όχι το αντίστροφο. Πρόκειται για μια απολύτως θεμελιώδη αρχή πάνω στην οποία έχει χτιστεί η σύγχρονη φυσική.

νεοι δρομοι. Κατά τον Σαρκάρ, η απόδειξη ότι υπάρχουν σωματίδια ταχύτερα από το φως μπορεί να σημάνει ότι αλλάζει ο τρόπος κατανόησης του Σύμπαντος, ενώ ο θεωρητικός φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Αλαν Κοστελέσκι, προχώρησε τον συλλογισμό του ένα βήμα περισσότερο εκτιμώντας ότι μπορεί ν' ανοίξει ο δρόμος για τη διατύπωση μιας μεγάλης θεωρίας που θα παντρεύει τη βαρύτητα με την κβαντική μηχανική, επιλύοντας έτσι ένα μυστήριο που βασανίζει εδώ και δεκαετίες τους φυσικούς. Ωστόσο, ο ίδιος επισημαίνει ότι η αξία της θεωρίας της ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν δεν χάνει το παραμικρό από την αξία της. «Σε κάθε θεωρία υπάρχουν φορές που χρειάζονται ορισμένες επιπρόσθετες διορθώσεις». Γεγονός πάντως είναι ότι προτού ακόμη επιχειρηθεί η επαλήθευση των αποτελεσμάτων, ορισμένοι επιστήμονες εξέφραζαν τη βεβαιότητά τους για την ύπαρξη κάποιου λάθους, όπως ο Τσανγκ Γιουνγκ που είναι θεωρητικός φυσικός στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Το ίδιο πιστεύει και ο Ντριου Μπέιντεν που είναι πρόεδρος του Τομέα Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ που θεωρεί ότι είναι πολύ πιο πιθανό να υπάρχει λάθος στους υπολογισμούς του ιταλικού εργαστηρίου. «Μου ακούγεται σαν να εφηύραν το ιπτάμενο χαλί», είπε χαρακτηριστικά.